Ik heb de burcht van Sedan bezocht met Raymond le Marmiton

Altijd wanneer ik door Frankrijk rijd, spelen er zich complete fantasieverhalen in mijn hoofd af. Ik zie prinsen en prinsessen, maar vooral zie ik ridders en jonkvrouwen te paard door de bossen draven. Ze zijn op de vlucht voor, ja voor wie eigenlijk? Geen idee! Maar ze rijden door bossen die nog nooit eerder gepasseerd zijn. Ik zie helemaal voor me hoe ze 500 jaar geleden leefden, hoe ze met hun jurken door de bagger liepen, hoe de bakker zijn broden staat te bakken en hoe de hoefsmid hete ijzeren hoeven in het vuur houdt. En natuurlijk zie ik hoe de prinses gevangen zit in haar veel te strakke korset, dromend over een romance met de knappe stalknaap. Oh, wat zou ik graag in een tijdmachine wille stappen om dit een dag van dichtbij te kunnen bekijken. Maar helaas, die tijdmachine laat nog op zich wachten en dus moet ik het doen met mijn eigen fantasieën.

Dat deze fantasieën over de middeleeuwen met burchten en kastelen in Frankrijk worden aangewakkerd, is natuurlijk niet zo heel gek. Frankrijk is een land met een rijke geschiedenis vol burchten en kastelen met zijn prinsen en prinsessen. Om deze reden hebben we al een aantal keren het Loire dal bezocht, met natuurlijk het meest indrukwekkende Kasteel van Chambord. Daar hoef je niet veel fantasie te hebben om je in te beelden hoe de koningen en koninginnen daar rondliepen. Maar ook het Kasteel van Chaumont-sur-Loire heeft veel indruk achtergelaten, welke zelfs is toegevoegd aan de werelderfgoedlijst van UNESCO. Dat je in het het Loire dal indrukwekkende bouwwerken uit de middeleeuwen kunt aanschouwen is een feit, maar vergeet de kastelen in de Franse Ardennen rondom de Maas niet. Hier zijn de burchten en kastelen minstens net zo indrukwekkend en rijk aan geschiedenis als in de rest van Frankrijk.

Geschiedenis langs de Maas

Zo vind je langs de Maas, in het plaatsje Donchery ‘Domaine Chateau du Faucon’. Hier kun je verblijven als een echte royal. Iets meer militaire geschiedenis kun je vinden bij ‘Fort des Ayvelles’, in de buurt van Charleville-Mézières. En in Charleville-Mézières mag Place Ducale natuurlijk niet overgeslagen worden. Dit grote plein, wat tevens het hart van de stad is, is omringt door juweeltjes van zeventiende-eeuwse huizen met daaronder de bijzondere arcade bogen. Deze arcade bogen zorgen er nu voor dat je beschut kunt zitten tijdens het drinken van een bakkie koffie bij één van de gevestigde horecagelegenheden. Wat ook wel een leuk feitje is, is dat Place Ducale een kopie is van het Place des Voges in Parijs. Dit komt doordat de bedenker van het Place des Vosges in Parijs, Louis Métezeau een vinger in de pap had tijdens de bouw van dit architectonische juweel.

Stuk voor stuk zijn het plekken in de Franse Ardennen waar je middeleeuwse fantasie begint te ratelen. Maar wil je echt iets indrukwekkends aanschouwen? Iets waar ook de kinderen zich helemaal kunnen inleven? Dan moet je bij de burcht van Sedan zijn!

De burcht van Sedan bezoeken

Een bezoek aan de burcht van Sedan met Raymond le Marmiton, dat was wat er op ons programma stond tijdens ons bezoek aan de Franse Ardennen. Raymond le Marmiton, ik wist nog niet precies wie hij was, maar we zouden hem bij het kasteel wel ontmoeten.

De burcht van Sedan, of hoe ze het in Frankrijk zo mooi zeggen ‘Chateau Fort de Sedan’, is een van de grootste burchten van middeleeuwse oorsprong van Europa. Het gigantische bouwwerk telt maar liefst 35.000m². Je zou er voor het idee eens een rondje omheen moeten lopen. Wij deden het met de auto en dat was al voldoende om te beseffen hoe indrukwekkend groot de burcht is.

Al voordat we de entree betreden, heb ik wat geschiedenis over de burcht opgezocht. Zo weet ik dat Évrard III de La Marck de eerste bewoner van het Kasteel was, maar toen was het eigenlijk alleen nog maar een landhuis om een priorij heen. Het waren de nakomelingen van Évrard die het Kasteel de Reus van Sedan echt indrukwekkend maakten. Echter kon ik niks terug vinden over Raymond le Marmiton, wie zal dat toch zijn dan?

Wanneer we de poorten van het kasteel betreden en over de gigantische binnenplaats lopen, zie ik tot mijn grote verbazing dat een deel van het kasteel omgetoverd is tot hotel. Mocht je dus echt je fantasie de vrije loop willen laten, dan is het een heel goed idee om een nachtje in het hotel van Chateau Fort de Sedan te boeken! Die ervaring bewaren we voor een later moment. Vandaag staat in het teken van het bezoek aan de burcht van Sedan met Raymond le Marmiton. Voordat we bij de ingang komen, leven de kinderen zich nog even uit op de binnenplaats waar er gerent mag worden. En uiteraard moet er even een fotootje gemaakt worden van de kinderen én papa als middeleeuwse figuren.

De ontmoeting met Raymond le Marmiton 

Hoog tijd om Raymond le Marmiton te ontmoeten! Bij de balie geef ik aan een afspraak te hebben met Raymond le Marmiton. De vrouw wijst een boekje aan, daar ligt Raymond le Marmiton. Een tikje verward kijk ik haar aan. ‘Nee, ik heb een afspraak met Raymond le Marmiton’, herhaal ik nog een keer. ‘Ja, dat is Raymond le Marmiton’, herhaalt zij ook nogmaals. ‘Volg de groene pijltjes en dan komt alles goed’, verklaart de mevrouw. En opeens valt het kwartje.

Raymond le Marmiton is het keukenhulpje van de oude kokkin, die helpt bij het koken van de soep voor de soldaten. En in zijn vrije tijd geeft hij graag aan kinderen een interactieve rondleiding door het kasteel. Onze gids vandaag, Raymond le Marmiton is dus een getekend figuur in een gidsboekje en de groene pijlen zijn onze wegwijzers door het gigantische kasteel. Mijn kinderen ontvangen het boekje voor de speurtocht en ik ontvang de Nederlandstalige audiogids, een kastje waarmee alle informatie over de burcht van Sedan verteld wordt.

Omdat alle informatie over de burcht ook beschreven staat in het Nederlands én omdat mijn kinderen alle drie tegenwoordig goed kunnen lezen, is de audiogids voor ons wat overbodig. Daarnaast kun je ook de app izi.TRAVEL downloaden, waar je de audiogids kunt afspelen.

Actieve en leerzame rondleiding door de burcht van Sedan

Maar voor dit bezoek richten we ons op de rondleiding van Raymond le Marmiton. Het gidsboekje van Raymond le Marmiton met uitdagende opdrachtjes, biedt voor de kinderen echt een uitkomst tijdens zo’n bezoek aan een kasteel. Normaal gesproken zouden ze zo door het kasteel heen razen, dat je amper de tijd krijgt om de informatie te lezen. Ik vraag me weleens af waarom alles toch zo in een sneltreinvaart moet. Alsof het een wedstrijd is waarbij ze alle drie als eerste de finish willen halen. Met het gidsboekje van Raymond le Marmiton is dit dus niet het geval. De informatie en bijbehorende vragen trekken genoeg de aandacht om rustig door het kasteel te gaan. Gelukkig maar, het kasteel is namelijk gigantisch groot en je zou er zo kunnen verdwalen als je de weg niet weet. Dat is dan ook één van de eerste dingen die Raymond le Marmiton in zijn gidsboekje vertelt. Na ‘je mag niet rennen’, ‘buig niet over muurtjes of relingen’, (brrr ik moet er niet aan denken) en ‘begeef je niet op plaatsen waar je geen toegang hebt’ waarschuwt hij om bij je groep, ouders of begeleiders te blijven.

De opdrachten in het gidsboekje van Raymond le Marmiton zijn variërend. Zo komen we nog meer te weten over het formaat van het kasteel. Dat het kasteel een oppervlakte heeft van 35.000m², weten we inmiddels. Maar dat de dikte van de dikste muur maar liefst 26 meter dik is, kunnen we maar nauwelijks geloven. Zeker niet wanneer we 26 flinke stappen zetten om de kinderen te laten zien hoe ver 26 meter nou eigenlijk is. De opdrachten hebben een fijne afwisseling. Er is zelfs een opdracht waar blokken bouwen aan te pas komen. De kinderen worden namelijk uitgedaagd om een gewelf overeind te houden. Een uitdaging die mijn kinderen graag aangaan en wat ook nog lukt.

Maar ook komen we er achter waar dat gat in de vloer bij de poort voor dient. Dat blijkt een werpgat te zijn. En wanneer ik mijn achtjarige zoon vertel dat in de middeleeuwen er knaapjes van zijn leeftijd daar zaten om stenen door het gat te gooien om de vijand te verjagen, kon hij zijn oren niet geloven. Het was duidelijk een feitje waar zijn fantasie van ging leven.

Door smalle gangen en over ongelijke traptreden vervolgen we de route door het gigantische kasteel van Sedan. En soms komen we op een uitzichtpunt waar we weer even kunnen zien in wat voor overweldigend bouwwerk we ons bevinden. Ik vind het altijd moeilijk te bevatten hoe mensen dit in de middeleeuwen zonder de moderne bouwvoertuigen en gereedschappen van nu toch konden bouwen.

Van Vestingwerken naar de Geschiedenis van het Prinsendom

Van het deel de Vestingwerken, waar we nu een duidelijk overzicht hebben van de verschillende bouwfases van het kasteel, maar ook hoe er geleefd werd (in de zaal van de wakers kon mijn jongste dochter wel blijven kijken naar de levensgrote poppen) gaan we over naar het deel ‘de Geschiedenis van het Prinsendom’. Van hardwerkende soldaten in omstandigheden die je maar lastig kunt indenken, naar de (voor toen) luxe verblijven van prinssen en prinsessen. Hetzelfde kasteel, maar zo een andere wereld. Ook mijn kinderen valt dat verschil op.

We beginnen bij de Galerij van de Prinsen. Hier zijn verschillende harnassen tentoongesteld. Dat mijn kinderen deze harnassen indrukwekkend vinden, blijkt wel uit het feit dat ze er met grote ogen naar kunnen blijven kijken. Hoe is het toch mogelijk dat ze in zulke pakken met zwaarden konden vechten? En zelfs het paard heeft een soort van harnas. De grote verschillen tussen de harnassen van de prinsen, vallen mijn kinderen ook direct op. Het één is vrij eenvoudig en het ander is behoorlijk angstaanjagend.

Het leuke van dit stuk van de rondleiding van Raymond le Marmiton is dat ook hier de fantasie beeldend gemaakt wordt door de levensgrote poppen die een scene naspelen. Hoewel het in ‘De zaal van het Huwelijk’ er allemaal  een stuk minder romantisch aan toegaat dan hoe het zich in mijn hoofd afspeelt. Toch geeft het de kinderen een prima beeld van hoe ze in de middeleeuwen leefden in het kasteel.

Raymond le Marmiton blijft vragen stellen, maar ik merk dat mijn kinderen hun aandacht inmiddels wel een beetje beginnen te verliezen. Het kon ze even vrij weinig deren of het nou Louis XII of Louis XIII was die de huwelijksplechtigheid bijwoonden. Of was het toch Henri IV? Maar wanneer we in de Kapel aankomen waar de akoestiek zo heerlijk klinkt en ik samen met mijn jongste dochter even heerlijk ga galmen, wordt iedereen weer even wakker geschud. Een mooi moment om de draad weer op te pakken en te leren over de godsdiensten die er in Sedan beleden werden. Zo gingen ze in Sedan van katholiek naar protestants. Nog even wordt de aandacht weer geprikkeld, maar dan blijken we ook bijna bij het einde van de rondleiding van Raymond le Marmiton te zijn gekomen.

Het bezoek aan de burcht van Sedan met Raymond le Marmiton was echt een leuke belevenis. En wanneer ik het foldertje van Chateau Fort de Sedan erbij pak, zie ik dat een bezoek in de zomer ook de moeite waard is. Want hoe leuk is het om het kasteel ’s avonds te bezoeken met fakkels!? Ik zie de spannende verhalen al helemaal voor me! Of een bezoek tijdens het middeleeuws festival, waar alle scènes van het kasteel tot leven lijken te komen. Maar er worden nog meer events op het kasteel georganiseerd. Bijvoorbeeld tijdens Halloween en Kerst zijn er speciale activiteiten om de fantasie extra te laten prikkelen. En met deze wetenswaardigheden schuif ik ‘overnachten in het hotel in Chateau Fort de Sedan’ toch maar weer iets omhoog op mijn travel bucket list.